Koronavirüs (CoV) Salgını: Virüsün Kökeni, Belirtiler ve Korunma Yolları

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan salgının çok hızlı yayılması, küresel çapta endişelerin de artmasına yol açtı. Tamamen yeni ve ölümcül olan bu virüsle ilgili şu ana kadar bildiklerimiz ise oldukça sınırlı düzeyde.

Ne Biliyoruz?

Virüs, daha önce hiç görülmemiş bir koronavirüs olarak tanımlanmıştır. Bu virüs tipinin, 2002-2003 yılları arasında yine Çin’de 349 kişinin ölümüne sebep olan Şiddetli Akut Solunum Sendromu’na (SARS) kadar geniş bir hastalık yelpazesine neden olabilen geniş bir virüs ailesinin bir üyesi olabileceği düşünülmektedir.

Bu görüntü, Ortadoğu solunum sendromu koronavirüsüne (MERS-CoV) aittir. Görsel Kaynak: National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID)

Hava yoluyla bulaşan koronavirüs, öncelikle memelilerin ve kuşların üst solunum ve gastrointestinal sistemini enfekte etmektedir. Koronavirüs ailesinin üyelerinin çoğu, enfeksiyon sırasında sadece hafif grip benzeri semptomlara neden olsa da, SARS-CoV ve MERS-CoV hem üst hem de alt solunum yollarını enfekte edebilmekte ve insanlarda ciddi solunum yolu hastalıklarına ve diğer komplikasyonlara neden olabilmektedir.
Bu yeni virüs de (2019-nCoV), SARS-CoV ve MERS-CoV ile benzer semptomlara neden olmakta ve bu virüslerle enfekte insanlar ciddi bir inflamatuvar tepkiye maruz kalmaktadırlar.

Hayvanlardan İnsanlara Bulaşıyor

Hem SARS hem de MERS, hayvan kaynaklı viral hastalıklar olarak tanımlanmaktadır. Yani, hastalığın ilk gözlemlendiği insanın bu virüsleri bir hayvandan aldığı belirlenmiştir.

Artık bu virüsler, insandan insana da bulaşabilmektedir. Saha çalışmaları, SARS-CoV ve MERS-CoV kaynağının köken olarak bir yarasa olduğunu ve Asya ve Afrika’ya özgü bir misk kedisi ve develerin de yarasalar ve insanlar arasında ara konaklar olarak hizmet ettiğini ortaya koymuştur.

2019 koronavirüs salgını durumunda ise, raporlar, hastaneye kaldırılan ilk hasta grubunun çoğunun, işlenmiş et ve tüketilebilir kümes hayvanları, eşek, koyun, domuz, deve, tilki, porsuk, bambu sıçanı, kirpi ve sürüngenler gibi canlıların satıldığı yerel bir deniz ürünleri toptancı pazarında işçi veya müşteriler olduğunu göstermektedir. Hiç kimse sudaki hayvanları enfekte eden bir koronavirüs bulduğunu bildirmediğinden, koronavirüsün bu pazarda satılan diğer hayvanlardan kaynaklanmış olabileceği düşünülmüştür.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan açıklamaya göre salgının hayvan kaynaklı olduğu, virüsün hapşırma ya da öksürme yoluyla havaya karışan damlacıklar aracılığıyla yayıldığı ve insandan insana bulaşabildiği bildirilmiştir.

Belirtiler

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’ne (CDC) göre, aşağıdaki semptomları gösteren bir birey risk altında olabilir:

-Son zamanlarda Wulhan’a seyahat etmiş ve/veya eden kişiyle yakın temas halinde bulunmuş olmak.

-Bu yakın temasın ardından ateş ve öksürük veya nefes almada zorluk gibi alt solunum yolu hastalıklarının belirtilerini göstermek.

Yakın temas; aynı odada bulunmak veya 1.8 metre gibi bir mesafede bulunmak olarak tanımlanmıştır.

En Büyük Risk Grubunda Kimler Var?

2019-nCoV gibi koronavirüsler, küçük çocuklar ve yaşlı yetişkinler gibi bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için özellikle tehlike oluşturmaktadır. Bununla birlikte, evcil hayvanlar da koronavirüse yakalanma noktasında risk grubu içerisinde bulunmaktadır.

Nasıl Korunabilirsiniz?

CDC’nin ve diğer sağlık uzmanlarının önerilerine göre, insanların virüsten korunmak için dikkat etmesi gereken bazı önlemler bulunmaktadır.

-Öncelikle, pnömöni ya da öksürme veya burun akıntısı gibi belirtileri olan soğuk algınlığı gösteren diğer insanlardan uzak durmaya çalışmalısınız.

-Ellerinizi yıkamadan ağız, burun ve gözlerinize dokunmamalısınız.

-Ellerinizi sıklıkla su ve sabunla en az 20 saniye boyunca ovarak yıkamalısınız.

-Eğer mümkünse yanınızda alkol bazlı bir dezenfektan taşımalısınız.

-Sokak hayvanlarıyla temastan bir süre kaçınmalısınız.

 

Kaynaklar